Tapuya Şerh Koyma Nedir?
Gayrimenkul sektörünü yakından ilgilendiren tapuya şerh koyma bu içeriğimizin konusudur. Hem tapu sahipleri hem de gayrimenkul yatırımcıları tarafından sıkça kullanılan ve aratılan emlak uygulamalarından biri de tapuya şerh konulmasıdır. Tapu sahiplik hakları üzerindeki kısıtlamaları ve düzenlemeleri içeren şerh koyma işlemleri için bu içeriğimizi okumaya devam edebilirsiniz.
Tapuya Şerh Koyma Nedir?
Ev, dükkan, arsa, tarla gibi taşınmazların satışı esnasında birtakım nedenlerden dolayı ilgili taşınmazı satın alan kişilerin hak sahipliğini kısıtlamak için tapu üzerinde gerçekleştirilen uygulamaya tapuya şerh koyma denir. Ayrıca tapuya şerh koymak ilgili taşınmazların satışı sırasında tapunun hak kısıtlılıklarının olduğu noktasında bir uyarı niteliği de taşımaktadır.
Tapuya şerh koyma sürecinin bir örnekle açıklamak konunun daha iyi anlaşılması bakımından faydalı olabilir. Örneğin; size borcu olan bir kişinin sizin evinizi satın almak istediğini düşünelim. Bu süreçte evin yasal sahibi siz olduğunuz için evi satarken tapuya şerh koyma işlemi için gerekli talepte bulunarak kendinizi size borcu bulunan kişiye karşı güvence altına alabilirsiniz. Öyle ki ilgili kişi size borcunu ödemediği taktirde yasal olarak size tanınan haklardan faydalanarak bir dizi yaptırımlarda da bulunabilirsiniz.
Tapuya Neden Şerh Konulur?
Tapuya şerh koymak yalnızca bir nedene bağlı olarak gelişen bir süreç değildir. Farklı durumlara göre çeşitli şekillerde tapuya şerh koyma yapılabilir, ancak ortak amaç her zaman kişinin sahiplik haklarını kısıtlamaktan ibarettir. Nitekim bir mülkiyeti geri alma hakkı, mülkiyetin aile konutu olarak belirtilmesi, mülkiyetin satış vaadi veya önalım hakkı gibi pek çok durumda tapuya şerh koyulabilmektedir.
Aile Konutuna Şerh Konulması
Evliliğin resmi olarak yürütüldüğü süre boyunca eşlerin birlikte yaşadığı meskene aile konu ismi verilmektedir. Dolayısıyla aile konutu şerhi eşlerden birinin izni olmadan konutun satılamaması veya kiralanamaması anlamına gelmektedir. Buna göre aile konutuna şerh konulması sayesinde eşlerin konut üzerindeki hakları kısıtlanarak birbirlerinden habersiz şekilde konut satışı yapılması engellenmektedir.
4271 sayılı Türk Medeni Kanun’un 194.maddesinde belirtildiği üzere aile konutunun satılması veya kiralanması süreci söz konusu olduğunda her iki tarafında açık rızasının olması beklenmektedir.
Satış Vaadi Şerhi
Bir taşınmaz üzerine geçici olarak şerh koyulması işlemidir. Satış vaadi şerhi taşınmazların belli bir tarihe kadar mülkiyet kısıtlılıklarının söz konusu olması anlamına gelmektedir. İlgili tarihten sonra tapu üzerindeki şerh otomatik olarak kalkar. Satış vaadi şerhi ilgili noter arafından düzenlenir.
Tapu Kanun’un 26. Maddesine bakıldığında tapu üzerindeki satış vaadi şerhinin tapu siciline kaydedilmesinden 5 yıl içerisinde satış yapılmazsa ilgili şerh tapu sicil memuru tarafından doğrudan silinmektedir. Gerekli görüldüğü taktirde tekrardan tapu üzerine satış vaadi şerhi koyulabilir.
Tapuya Şerh Koyma Ücreti 2023
Tapuya şerh koyma için bazı masraflardan bahsetmek gerekmektedir. Öyle ki tapuya konulan şerhler için harç bedelleri, şerhin türüne göre değişiklik göstermektedir. Örnek olarak tapu kira şerhi için gerekli belgeler ile ödenmesi gereken harç bedeli aşağıdaki gibi listelenebilir:
Tapu kiracı şerhi gerekli belgeler:
- Kiralanan yerin tapu senedi
- Kira sözleşmesi
- Tapu sahibi ile kiracının fotoğraflı nüfus cüzdanı,
- İşlem taraflarında temsilci sıfatıyla katılan var ise, temsile ilişkin belge.
- Evi kiralayan ya da kiracı taraflarından en az biri ya da ikisi şirket ise şirkete ait tapuda işlem yapmak için alınan yetki belgesinin aslı, imza sirkülerinin aslı ve vergi levhası fotokopisi sunulmalıdır.
Kiralık olarak verilen bir taşınmaz için tapuya şerh koyma ücreti 2023 yıllık kira gelirinin binde 6,83’ü kadardır.
Tapuya Şerh Koydurma Dilekçe Örneği
Tapuya şerh koyma işlemi farklı hallerde gerçekleştirilebilmektedir. Dolayısıyla aile konut şerhi için yapılacak başvurularda hazırlanması gereken dilekçe örneği ile satış vaadi şerhi için hazır edilmesi gereken dilekçe örneği farklılık göstermektedir. Buna göre sık kullanılan şerhlerden biri olan aile konutu şerhi için tapuya şerh koydurma dilekçe örneği aşağıdaki gibidir:
…………. TAPU SİCİL MÜDÜRLÜĞÜNE
AİLE KONUTU ŞERHİ
KOYDURMAK İSTEYEN :
ADRESİ :
KONU : Aile konutu şerhi konulması talebinden ibarettir.
AÇIKLAMALAR :
- Tapuda, … Mevkii … Pafta … Parsel’de kayıtlı bulunan taşınmaz eşim … adına kayıtlıdır. Söz konusu taşınmazı eşim ile birlikte yıllardır ortaklaşa yaptığımız tasarruflar ve çalışmalar neticesinde almış bulunmaktayız. Almış olduğumuz bu taşınmazda birlikte oturmaktayız. Aile konutu olarak özgülenmiştir.
- Medeni Kanun’un madde 194/3 “…. Aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin konulmasını isteyebilir.” hükmü uyarınca taşınmaza aile konutu şerhi konulmasını istiyorum.
NETİCE VE TALEP : Yukarıda arz ve izah ettiğim nedenlerden dolayı Tapuda, … Mevkii … Pafta … Parsel’de kayıtlı bulunan taşınmaz üzerine aile konutu şerhinin konulmasına karar verilmesini arz ve talep ederim. Saygılarımla.
Ad Soyad:
EK : nüfus kayıt örneği
Tapuya Şerh Koyma – Sık Sorulan Sorular
Tapuya şerh konulursa ne olur?
Tapuya şerh konulması durumunda kişinin tapu üzerindeki sahiplik haklarına bir kısıtlama getirildiği söylenebilir. Bu durumda kişi satın alacağı ya da kiralayacağı taşınmaz hakkında ilgili tapunun şerhli olduğunu görebilir. Aynı zamanda, aile konutu şerhi gibi durumlarda taşınmazın satışı veya kiralanması söz konusu olmamaktadır.
Tapuda şerh varsa satış yapılır mı?
Tapuda şerh olması taşınmazın satışını engelleyen bir durum değildir. Ancak tapu sicilinde düzenlenen şerh hakkında bilgi sahibiyseniz ve şerhin neden konulduğu hakkında farkındalığınız varsa satış işlemleri her iki tarafın da rızası beraberinde gerçekleştirilir.
Şerh en fazla kaç yıl geçerli?
Tapu şerh süresi normal şartlarda 5 yıl geçerlidir. Bu sürenin dolması halinde tapu sicil memuru tapu şerhini haber vermeksizin kaldırma hakkına sahiptir. Dolayısıyla 5 yıl sonunda yasal olarak tapuya konulmuş olan şerhin hiçbir hükümlülüğü bulunmamaktadır.
Tapuya şerh neden konur?
Taşınmaz üzerinde mülkiyet hakkının kısıtlanması maksadıyla tapuya şerh konulur. Böylece taşınmazı satın almak isteyen kişi sahiplik haklarının sınırlı olduğunun farkındadır. Tapuya şerh koyma farklı hallerde ihtiyaç duyulan bir uygulama olsa da ortak amaç mülkiyet haklarının sınırlandırılmasından ibarettir.
Tapuya şerh kimler koyabilir?
Hukuksal bağlamda taşınmaz üzerinde hak sahibi olan kişi ya da kurumlar tapuya şerh koyma işlemi için ilgili mercilere başvuru yapabilirler. Bu minvalde tapu sahibi, alacaklı veya davalı kişiler/kurumlar tapuya şerh koydurma noktasında hak sahibidir.
Bu içeriğimizde tapuya şerh koyma hakkında detaylar aktarmaya çalıştık. Bu ve benzeri gayrimenkul alanını yakından ilgilendiren konular hakkındaki diğer içeriklerimize de göz atmak için Blog sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
